M.G. Crow - De supermarkt van de toekomst

Mirjam duwt haar kar vooruit in de supermarkt. Al van op de parking kreeg ze een onhebbelijk gevoel. Ze ziet mensen met boze blikken en zonder boodschappen naar buiten gaan.
Zonder zich vragen te stellen, neemt ze haar smartphone. Dit is een revolutionaire dag in de geschiedenis van de mensheid. Het laatste kassapersoneel werd vorige week al ontslagen. Nu gaat Smart Food nog een stapje verder: via de app zal je de beste keuzes maken en de snelste routes door de winkel vinden om je lijstje volledig af te vinken. 
Ze kijkt rond tussen de rekken en ziet mensen lopen, door hun smartphone de winkel doorgeleid. Deze dag heeft de grote keten die bijna alle buurtsuperettes heeft doen verdwijnen, aangekondigd dat ze via AI je boodschappenlijstje scannen en dat je gewenste artikelen aangeduid worden volgens de voorkeuren van de klant.
Achterdochtig drukt Mirjam op het eerste icoontje. Ze heeft dringend melk nodig. Ze kiest de kleur groen en als bij wonder verlicht zich voor haar het gangpad met groene led-lampjes, die haar naar de koelafdeling leiden. Daar staan verschillende kartonnen melk voor haar uitgestald. De volle melk knippert rood. Dat is geen goede keuze wegens te veel vet. Opnieuw licht dit op als waarschuwing boven de bewuste brikverpakkingen.
Naast zich ziet Mirjam een man die met alle moeite van de wereld een pak boter uit het koelrek probeert te nemen, terwijl zijn app piept dat minarine een betere keuze voor zijn cholesterol is. Ze fronst, maar besluit zich niet te moeien.
Zonder erbij na te denken grijpt Mirjam naar de volle melk voor in haar saus. Zodra haar hand het karton raakt, krijgt ze er een tik op. De magere melk wordt door een lamp groen gemarkeerd. Die moet ze nemen.
Met een zucht besluit Mirjam naar de app te luisteren. Ze zet een brik magere melk in haar kar en kijkt naar de kaas ernaast. Zou ze die overheerlijke brie meenemen? Het is verleidelijk. Ze pakt de kaas, maar de in gouden folie gewikkelde spie lijkt aan de bodem gekleefd.
DIT STAAT NIET OP UW LIJSTJE EN IS ONGEZOND!
De tekst knippert op haar smartphonescherm. Mirjam besluit het te laten. Dit heeft ze niet echt nodig. De app is mogelijk niet zo slecht als ze hem inschat.
Ze begeeft zich naar de vleesafdeling. De app piept dreigend. Hij zal het haar niet toelaten dat varkenslapje te nemen. Die zijn slecht voor het milieu, krijgt ze op het scherm erboven te lezen. Ze is er niet zo dol op en neemt een hele kip. Die blijft echter aan het rek gekleefd met de boodschap dat dit een plofkip is en dat de biologische beter is.
Lichtelijk geïrriteerd weet ze de biologische kip te bemachtigen en als ze hem in haar kar legt, piept de app met de melding dat de tofuburgers even lekker zijn en een betere keuze voor dierenwelzijn en de planeet.
Mirjam leest het hele rapport dat op haar scherm verschijnt niet. Ze wil zo snel mogelijk naar huis met haar boodschappen.
Tot slot heeft ze nog bananen nodig. Opnieuw leidt een groen gangpad haar naar de afdeling groenten en fruit, waar ze een tros oppakt. Voor ze hem in haar kar kan leggen, waarschuwt de app dat deze bananen geteeld worden door arbeiders die onderbetaald in erbarmelijke omstandigheden werken en raadt haar aan om de iets duurdere in het rek erboven te nemen. Die komen van plantages waar de arbeiders beter behandeld worden.
Mirjam beslist het uitgespaarde geld van de brie in humaniteit te investeren en neemt geïrriteerd de duurdere banen die groen gemarkeerd worden. Het nieuwe systeem begint haar tegen te steken en ze stelt zich de vraag waarom de keten artikelen inkoopt die ze blijkbaar volgens hun systeem best niet verkopen.
Het begint haar duidelijk te worden dat niet iedereen mee is met de technologie.
‘Download de app, want anders consumeert u niet bewust!’ De bot blijft het herhalen tegen de vrouw die wanhopige pogingen onderneemt om een selder te nemen.
Mirjam besluit haar te helpen. Ze gaat naar de selder, waarna de app haar meldt dat ze dit niet op haar lijstje heeft staan, ook al is het gezond. Ze mag echter niets nemen voor andere klanten, gezien de service persoonlijk is.
Ze kijkt het oude vrouw verontschuldigend aan.
‘Ik heb geen smartphone.’ De bejaarde dame druipt teleurgesteld af. Ze weet niet hoe ze haar soep die avond moet koken.
Op haar weg naar de kassa ziet Mirjam enkele jongeren vloeken en verwoede pogingen doen om chips uit het rek te halen. De app is het duidelijk niet met hen eens.
Vastberaden zich niet te moeien, schuift Mirjam aan bij de kassa. De bot scant haar boodschappen in. Als ze haar bankkaart neemt, gaat er weer een alarm af.
“Mevrouw, we aanvaarden enkel nog betalingen via onze app. U kan valuta uploaden via …”
Mirjam laat de bot niet uitpraten. Ze laat haar boodschappen liggen en loopt de winkel uit.
‘Als je artikelen niet wenst te kopen moet je ze terugleggen waar je ze genomen hebt,’ ratelt de bot. ‘Indien je dat niet doet, hebben we je app gescand en mag je niet meer in onze winkels binnen.’
Alsof ik hier nog terug wil komen, denkt Mirjam.
Ze stapt in haar auto en tot haar grote opluchting ziet ze enkele straten verder een kleine superette, waar ze waarschijnlijk al honderden keren voorbij is gereden.
Normaal let ze niet op de winkel die uitgebaat wordt door Pakistanen. Vandaag is het er drukker dan anders.
Mirjam gaat er binnen. Ze neemt een mandje en vult het met de artikelen die ze nodig heeft. Het aanbod is minder uitgebreid, maar ze rekent tevreden af. Die brie heeft ze nu toch maar meegenomen. Goedkoper is het niet, maar ze wordt niet afgeblaft. De dame achter de kassa is vriendelijk.
 
Later op de avond laat Mirjam zich op de bank hangen. Ze heeft lekker gegeten en zet de televisie aan. Het journaal is bezig en ze ziet een man op het scherm verschijnen.
Ze schat de nerd met de bril rond de dertig. Blijkbaar is hij de CEO van Smart Food, een gerenommeerde jonge ondernemer, die al verschillende prijzen heeft gewonnen. Vastberaden de planeet te redden, zullen zijn supermarkten hun klanten de juiste keuze laten maken.
Mirjam luistert maar half.
‘Wat kan u zeggen van de resultaten van de eerste maand? Uw omzet is met meer dan de helft gedaald en investeerders zijn wantrouwig?’ vraagt de reporter.
Hoofdschuddend zapt Mirjam weg. Haar moet je niet uitleggen waarom de resultaten tegenslaan. Ze is een van de vele klanten die ze hebben weggejaagd.