De Maan als een trampoline naar de sterren

Fallen Astronaut van Paul Van Hoeydonck

‘Ik las Jules Verne en de sciencefictionstrips van Flash Gordon. En als ik naar de toren van de kathedraal keek, zag ik er een ruimtetuig in.’ Paul Van Hoeydonck in De Standaard, 18 juli 2019.

‘De maan geeft mijn leven zijn. Als ik de maan zie, denk ik aan mijn beeldje. Ik spreek met de maan, ik zeg er goeiedag tegen. Ik ben in de ruimte, ik leef in de ruimte en ik kijk vanaf de maan naar de aarde en zie wat er gebeurt. En ik zie ook hoe klein ons planeetje is. Maar toch zo mooi.’ Paul Van Hoeydonck in 50 jaar maanlanding, Newsweek Scope 1.

​De Antwerpse kunstenaar Paul Van Hoeydonck maakte een aluminium beeldje van 8,5 centimeter dat door commandant David Scott van Apollo 15 in augustus 1971 mee naar de maan genomen werd. Oorspronkelijk was het idee van Paul Van Hoeydonck om het beeldje rechtop te plaatsen. ‘De maan als trampoline naar de sterren’. David Scott legde het beeldje echter op de maanbodem voor een plaquette dat gestorven astronauten herdenkt. Op de herdenkingsplaat staan de namen van acht Amerikaanse astronauten en zes Russische kosmonauten die overleden waren. Zo werd het beeldje een onderdeel van een memoriaal en kreeg het de naam Fallen Astronaut.

Helaas was er later de hetze rond de vermeende commercialisering van het kunstwerk. De NASA en ook astronaut David Scott namen het Paul Van Hoeydonck kwalijk dat er een aantal replica’s zouden verschijnen. Onder andere de Amerikaanse kunstgalerij Waddell hoopte hiermee ‘de kosten te dekken’.

​Ondertussen is het beeldje toch uitgegroeid tot een universeel symbool als ‘het eerste kunstwerk’ op de maan en erkent heel de wereld Paul Van Hoeydonck als de man ‘die kunst voor het eerst naar een ander hemellichaam’ bracht.

Space art

Momenteel is er een replica van het beeldje te zien op de tentoonstelling Fallen Astronaut in de Abdij van Villers. Behalve het beeldje ook nog een twintigtal andere werken, allemaal space art. In de jaren vijftig en zestig van de vorige eeuw brak Paul Van Hoeydonck internationaal door met zijn tekeningen, acrylschilderijen, sculpturen en installaties van astronauten, ruimtetuigen en hemellichamen. De galerij Waddell toonde zijn werk in Manhattan. Het was trouwens de galeriehoudster Louise Deutschman van Waddell die de kunstenaar in contact met de NASA bracht.
De verzameling werken in de Abdij van Villers zou niet misstaan hebben als art show op een SF-conventie dit jaar.

De groep Teaching with VR van de universiteit van Luik heeft een VR-filmpje samengesteld. In een korte animatiefilm zie je een raket naar de maan vliegen. Vervolgens zit je in een maanrover, rijd je langs de landingsmodule en bezoekt de plek waar Fallen Astronaut ligt. Heel leuk, al ontbreekt je “eerste stap op de maan” en evenmin  wandel je zelf virtueel op de maan.

Ook meisjes dromen van de ruimte

De ruïnes van de  cisterciënzerabdij van Villers, die in de twaalfde eeuw gesticht werd, vormen een prachtige locatie. Momenteel is er een tweede tijdelijke tentoonstelling in de tuin van de abdij: Space Girls, Space Women. Dit is een fototentoonstelling met werk van uitsluitend vrouwelijke fotografen van het persagentschap Sipa Presse. Er hangen een dertigtal foto’s op groot formaat. Ofwel wordt er een meisje geportretteerd dat een simulatie beleeft en ervan droomt ooit ruimtevaarder te zijn ofwel komt een vrouw in beeld die in de ruimtevaart of astronomie werkt.

Toevallig heeft de Amerikaanse vicepresident Mike Pence onlangs aangekondigd dat de NASA binnen de vijf jaar een vrouw op de maan wil zetten.

Fallen Astronaut
Tot 18 augustus 2019
Solotentoonstelling Paul Van Hoeydonck
Abdij van Villers
Villers-La-Ville
https://www.villers.be

Space Girls, Space Women
Fototentoonstelling
Tot 18 augustus 2019
Abdij van Villers
Villers-La-Ville
https://www.villers.be

Meer info:
http://www.paulvanhoeydonck.com
http://fallenastronaut.be/
http://teachingwithvr.uliege.be/

Frank Beckers