Indien u, net als ik, van soulmuziek houdt, dan heeft u vast en zeker al van The Sound of Philadelphia, ofwel de Phillysound, gehoord. Wel, het label Philadelphia International Records, kortweg PIR, gesticht door Kenny Gamble en Leon Huff, bestaat dit jaar 50 jaar! Dat gegeven, plus het feit dat de planeet Mars dit jaar volop in de belangstelling staat, was de aanleiding tot deze special rond één van de architecten van die Phillysound.
De songwriter, componist, arrangeur, muzikant, dirigent, A+R directeur en producer Dexter Gilman Wansel werd geboren op 22/8/1950. Hij had tussen 1959 en 1963 als jonge knaap voor zijn stiefoom Georgie Woods, al een baantje als loopjongen bij het Uptown Theater in Philadelphia. Daar ontmoette hij heel wat bekende artiesten, die hem aanmoedigden om muziek te maken. Tijdens zijn schoolperiode stelde hij samen met zijn beste vriend Stanley Clarke hun eerste bands samen.
Nadat Dexter in 1970 uit het leger ontslagen werd, vervoegde hij stilletjes de rangen van synthesizerspelers zoals Walter Carlos en Dick Hyman. Bij de Sigma Sound studio’s begon hij de Putney en de ARP 2600V te programmeren voor sessieopnames. Soms werd zijn naam daarvoor vermeld, en soms niet. Tot het midden van dat decennium speelde hij tevens keyboards bij groepen zoals Instant Funk, Yellow Sunshine en MFSB (het huisorkest van PIR). In 1975 bracht hij het album ‘Life on Mars’ uit, en wordt daardoor aanzien als de bedenker van thematische funk, meer bepaald Neo-soul. Er volgden nog een zestal andere, nl. ‘What The World Is Coming Too’, ‘Voyager’, ‘Time Is Slipping Away’, ‘Universe’, ‘Captured’ en ‘Digital Groove World’.
Nadat Dexter een contract getekend had bij PIR als huiscomponist/arrangeur/producer, ontwikkelde hij een songwritersrelatie met tekstschrijfster Cynthia Biggs, en hierna vindt u enkele van hun hits. Maar hij werkte ook samen met Bunny Sigler, T. Life, Vinnie Barrett en Kenneth Gamble. Dexter schreef, arrangeerde, speelde keyboards en synthesizers en produceerde voor de artiesten die bij PIR onder contract stonden, maar ook voor andere labels. Hierna vindt u een beknopt lijstje van enkele van die songs:
Trey Songz (‘Unusual’), The O’Jays (‘I Really Need You Now’), Jordin Sparks (‘Hooked On Your Love’- uit de film the ‘Sparkle’), Patti LaBelle (‘If Only You Knew’, ‘Shoot Em On Sight’, ‘I Can't Forget’), The Stylistics (‘Hurry Up This Way Again’, ‘Mine All Mine’, ‘What's Your Name’), Diggy (‘Do It Like You’), Teddy Pendergrass (‘Love T.K.O.’, ‘Only You’, ‘All I Need Is You’), Instant Funk (‘Float Like A Butterfly’, ‘So Glad I’m The One’), The Jones Girls (‘You’re Gonna Make Me Love Somebody Else’, ‘You Made Me Love You’, ‘Nights Over Egypt’), Junior (Not Tonight), Michael Jackson & The Jacksons (‘Keep On Dancin’, ‘Jump For Joy’, ‘Different kind Of Lady’), Donny Hathaway (‘You Were Meant For Me’), Loose Ends (‘The Sweetest Pain’, ‘You Can't Stop The Rain’), Elle Varner (‘Stop The Clock’), MFSB (‘Mysteries Of The World’, ‘Philadelphia Freedom’, ‘Manhattan Skyline’), Lou Rawls (‘It’s Our Anniversary Today’, ‘Pure Imagination’, ‘Lovers Holiday’), Billy Paul (‘I Think I'll Stay Home Today’, ‘Billy’s Back Home’), P.P Arnold (‘A Little Pain’), Jean Carne (‘Give It Up’, ‘You Are All I Need’, ‘I'm In Love Once Again’), Carl Carlton (‘Spend The Night’), Phyllis Hyman (‘Living All Alone’), Grover Washington Jr. (‘The Best Is Yet To Come’), Pieces Of A Dream (‘Warm Weather’, ‘Fo-Fi-Fo’), Damon Williams (‘When, Where, How’), Evelyn Champagne King (‘Shame’, ‘The Show Is Over’), Sasss (‘Sassy Lady’), Miles Jaye (‘I've Been A Fool For You’), Philadelphia International All Stars (‘Clean Up The Ghetto’) enz.
Daarnaast is Dexter’s muziek meer dan 500 maal in de wereld van de hiphop gebruikt als samples. De drumbeatintro uit ‘Theme from the Planets’ (1975) is erkend als één van de eerste basisbeats van die hiphop. Die intro wordt de dag van vandaag nog steeds veel gesampled en is ook te horen in reclames op Tv en in films. Enkele van de artiesten die zijn samples gebruikt hebben zijn: Kanye West, Lil Wayne, Drake, Rick Ross, J Cole, Kid And Play, Eric B and Rakim, Wiz Khalifa, The Lox, Lil Kim, Ice T, Ice Cube, Stalley enz.
Toen Dexter in 1979 dirigent van het wereldbekende MFSB orkest was, werd hij tijdens de historische show in het Witte Huis de dirigent voor de viering van de eerste 'Black Music History Month', gesticht door Dyana Williams, Kenneth Gamble, en Ed Wright. Tegelijkertijd, en dit tot 1980, was hij tevens de A+R directeur voor PIR, waar hij toezicht hield op heel wat albums en singles van de artiesten onder contract bij PIR, onder het toeziend oog van Gamble & Huff. Waaronder de hitsingle ‘Ain’t No Stoppin Us Now’ van McFadden & Whitehead.
Dexter en zijn vrouw Judith hebben hun show ‘Sounds of Philadelphia’ genoemd. Daarin voert Dexter zowel de muziek uit die hij hielp creëren voor sommige wereldbekende artiesten, als zijn eigen muziek. Ze zijn de ouders van 10 kinderen, 20 kleinkinderen en 4 achterkleinkinderen. Hun jongste zoon, Andrew “Pop” Wansel heeft al 2 Grammy Awards gewonnen en is BMI producer van het jaar. Hij is één van de meest succesvolle R&B en popmuziek schrijvers/producers van zijn leeftijd. Hij creëerde hits voor artiesten zoals: K. Michele, Miguel, Jessie Ware, Monica, Usher, Trey Songz, Ginuwine, Elle Varner, Diggy, Jennifer Lopez, Kahlani, Fantasia, Alicia Keys, Kendrick Lamar, Nicki Minaj, Wiz Khalifa, Alessia Cara, en Ariana Grande. De appel valt dus niet ver van de boom!
 
Ik deed een leuk interview met Dexter, dat u hierna kan lezen:
 
Mr. Wansel, het is voor mij een eer om één van de levende legendes van de Phillysound te mogen interviewen. De man achter zoveel succesvolle tracks.
 
PVDW: Ik las dat u van 1959 tot 1963 begon als een loopjongen achter de coulissen van het Uptown Theater in Philadelphia. U trad ook op in bands met uw vriend Stanley Clarke. Wat trok u aan tot muziek? Welk instrument bespeelde u? En was u een “self made” man of waar studeerde u?
 
DW: Wel toen ik loopjongen was in het Uptown Theater, ontmoette ik er geweldige muzikanten en artiesten die me inspireerden om zelf met muziek te beginnen. Toen ik pas 9 jaar oud was toonden Doc Bagby, en Dave “Babe” Cortez me voor het eerst de akkoorden op het orgel. Later werd ik opgeleid als cellist en ging ik naar de muziekschool in Philadelphia waar ik theorie, harmonie en compositie studeerde.
 
PVDW: Na uw militaire dienst in 1970 koos u voor de synthesizer. Dat instrument was toen nog niet zo bekend. Wat trok u ertoe aan? U was aldus toentertijd een pionier.
 
DW: Ik hield van de vroege synthesizergeluiden uit de griezelfilms van de jaren ’50 en vroege jaren ’60. Toen ik begon audities te doen voor pianosessies bij de Sigma Sound Studio’s in Philadelphia in 1972, toog ik aan het werk met hun Putney synthesizer. Al Perlman bezorgde me een ARP 2600V, die ik gedurende vele jaren gebruikte voor sessies die ik produceerde en voorzag van arrangementen.
 
PVDW: Wanneer tekende u bij Philadelphia International Records (PIR)? En hoe ging dat in zijn werk?
 
DW: Ik tekende voor het eerst in 1972 bij Philadelphia International Records als lid van de band Yellow Sunshine. Daarna tekende ik in 1974/75 opnieuw als huisproducer/arrangeur en componist.
 
PVDW: U werd aldus ingehuurd om songs te schrijven, te arrangeren en te produceren voor de Phillysound. Hoe was de samenwerking met Kenny Gamble & Leon Huff? En weet u nog met welke artiesten u daar samenwerkte?
 
DW: De samenwerking met Kenny Gamble & Leon Huff was zeer gefocust. Ik werkte met iedere artiest samen die op dat moment bij het label getekend had.
 
PVDW: Heeft u een lijst van al de singles of albums waaraan u gewerkt heeft? Ik vond sommige op het Internet, maar ik denk dat die onvolledig is.
 
DW: Er zijn veel teveel “credits” doorheen mijn carrière om die hier allemaal op te sommen. Op heel wat albums deed ik verschillende dingen. Bijvoorbeeld voor Billy Paul’s album ‘Let Em In’ schreef ik 5 arrangementen, produceerde ik 4 tracks, schreef ik 2 van de songs, speelde ik piano en keyboards op 4 tracks en synthesizer op 2 tracks. Dat is in totaal 17 “credits” op dat ene album.
 
PVDW: U nam 4 albums op bij PIR. Waarom stopte die samenwerking?
 
 DW: Indien je ‘Universe’ meetelt nam ik 5 albums op bij PIR. Dat was een Dexter Wansel album. Kenny Gamble veranderde de naam naar Universe featuring Dexter Wansel. Daarna sloten Gamble & Huff de deuren voor me, maar in 1982 contacteerden ze me opnieuw, waarna ik tot het jaar 2000 aan en af werkte.
 
PVDW: Jaren geleden schreef ik een artikel over de song ‘Nights over Egypt’ van The Jones Girls. Het is één van mijn favoriete tracks. Heeft u herinneringen aan die song?
 
DW: Normaal gezien zou ik naar Giza en Machu Picchu gaan, maar die reis werd door onze regering niet toegestaan. Aldus schreef ik muziek over beide plekken. En ik slaagde erin om ‘Nights over Egypt’, waarvoor ik de tekst samen schreef met Cynthia Biggs, te laten opnemen door The Jones Girls. Tevens produceerde, arrangeerde, dirigeerde ik die song en speelde er synthesizer en keyboards op.
 
PVDW: Speelde u ooit samen met het huisorkest MFSB?
 
DW: Ja, gedurende enkele jaren. Ik was eerst hun live keyboardspeler, en daarna, nadat Bobby Martin wegging, gedurende enkele jaren hun live concertdirigent.
 
PVDW: Is het niet triest dat het gebouw waar de Sigma Sound Studio’s waren, afgebroken is? En dat nu wanneer de Phillysound 50 jaar bestaat!
 
DW: Ja inderdaad.
 
PVDW: Werkte u daarna samen met andere artiesten? Dewelke?
 
DW: Nadat de deuren bij PIR sloten, werkte ik samen met Miles Jaye, Pieces of A Dream, Loose Ends, Tanita Jordan, Trey Songz, Jeff Majors, Elle Varner, Juanita Jordan, PP Arnold, en anderen.
 
PVDW: Ik kreeg het idee om u te contacteren door uw song ‘Life on Mars’ uit 1976. Die is dezer dagen zeer actueel door de Marsmissie van Perseverance en de helikopter Ingenuity. In 1976 landde de Viking sonde op Mars. Was dat toen uw bron van inspiratie?
 
DW: Neen. Toen ik als kind opgroeide op een boerderij, was de hemel ’s nachts heel donker en konden we de Melkweg zien. Op een nacht zag ik een enorme meteorenregen, wat me inspireerde op een “sterrenkijker” te worden. En wat me tevens ertoe aanzette om na te denken over leven buiten de aarde.
 
PVDW: Uw album ‘Life on Mars’ wordt omschreven als “thematic funk”. Maar voor mij gaat het meer in de richting van jazz funk of zelfs fusion. Was dit niet iets nieuws bij de Phillysound?
 
DW: Zeer zeker. Ze hadden de zangpartijen en de orkestrale sound zo goed als het kon gemaakt. Toen ik synthesizers en productie idealen binnenbracht was dat totaal nieuw voor de Phillysound.
 
PVDW: Werd u voor dit album geïnspireerd door ruimtevaart en astronomie? En tevens voor het album ‘Voyager’?
 
DW: Absoluut! Zelfs als kind al spendeerde ik een deel van mijn leven op de boerderij met het bewonderen van de nachtelijke hemel. Ik ben sedertdien een “sterrenkijker”.
 
PVDW: Van alle tracks die u ooit schreef, of op speelde, voorzag van arrangementen of produceerde, dewelke is uw favoriete track?
 
DW: De ‘23ste Psalm’ door Jeff Majors.
 
PVDW: Componeert u nog steeds? Speelt u nog muziek? Nog geen album op stapel?
 
DW: Ja, ik heb een nieuw album afgerond, dat volgende zomer uitkomt, en dat heet ‘The Story of the Flight Crew to Mars’ voor het Digital Jukebox Records/The Orchard/ Sony label. Het is een conceptalbum dat audioscènes heeft voor elke song of instrumentale track. In de maand februari van 2020, net voor de Covid pandemie toesloeg, deed ik shows in Londen en Parijs. Op het einde van deze zomer kom ik terug naar Europa voor meer shows.
 
PVDW: Mr. Wansel, dank u wel, vanuit België voor uw tijd.
 
Ik hoop dat u na het lezen van deze special het talent van Dexter Wansel beter kan appreciëren. Voor mij was het alleszins een genoegen om hem in de kijker te plaatsen.
 
Patrick Van de Wiele