De Wereld gedocumenteerd door Paul Otlet

Les choses

De bibliograaf Paul Otlet (1868 – 1944) wilde alle kennis verzamelen en voor iedereen toegankelijk maken. De pacifist dacht dat hij daarmee de vrede kon bevorderen. Samen met de advocaat en politicus Henri La Fontaine (1854 - 1943) stichtte hij het Mundaneum, wat een encyclopedisch “museum van ideeën en feiten“ moest worden . Op miljoenen fiches werd hier de menselijke kennis gedocumenteerd. Het publiek kon per brief vragen stellen. De antwoorden werden in de fiches opgezocht en dan tegen betaling per brief opgestuurd. Vandaar dat het Mundaneum ook wel het “papieren Google” wordt genoemd. Paul Otlet droomde bovendien van de Ideale Stad. Architect Le Corbusier tekende er plannen voor, maar het project werd nooit gerealiseerd.

L'espace                                                                 Le temps

Paul Otlet tekende duizenden schema’s, waarop de kennis gevisualiseerd wordt. Handgeschreven aantekeningen verduidelijken de tekeningen. Vandaag lijken het wel prenten uit een alchemistische codex te zijn. Een aantal van deze schema’s zijn nu op de tijdelijke tentoonstelling L’Inventaire Infini in het Mundaneum in Mons te zien. Het oorspronkelijke Mundaneum bevond zich in het Jubelpark te Brussel. Later verhuisde het instituut enkele keren in Brussel en kwam uiteindelijk terecht in een oud anatomiegebouw van de ULB. In de jaren dertig geraakte het instituut in verval, sloot de deuren en heel de collectie fiches en voorwerpen belandde in opslagruimtes. Eind jaren negentig van de vorige eeuw werd het archief gered van de vergetelheid en in een historisch gebouw in Bergen ondergebracht, wat nu als museum dienst doet.

​Er is een bezoekersgids voor L’Inventaire infini in drie talen (Frans, Engels en Nederlands). Helaas, de bijschriften en de bezoekersgids zijn op een schabouwelijke manier vertaald. Wellicht werd de Franse tekst bij gebrek aan tijd eenvoudigweg door Google Translate gejaagd en nam niemand de tijd om het resultaat te verbeteren. De titel L’inventaire Infini van de tentoonstelling wordt in het Nederlands “infinity inventaris” en “mises au propre” wordt het onbegrijpelijke ”put op schone”.

L’Inventaire infini
Tot 15 september 2019
Mundaneum, Rue de Nimy 76, Mons
www.mundaneum.org