Still uit Somewhere in time 

​Richard Matheson werd geboren op 20/2/1926 in Allendale, New Jersey, uit Noorse immigranten. Zijn ouders gingen uiteen toen hij 8 jaar oud was, en zijn moeder voedde hem op in Brooklyn, New York. Matheson werd al vlug beïnvloed door het fantastische genre, zoals de film Dracula (1931). Op zijn achtste schreef hij zijn eerste kortverhaal, ging in 1939 naar de Brooklyn Technical High School, studeerde af in 1943, en diende tijdens de Tweede Wereldoorlog bij het leger in Europa. Dit vormde de basis voor zijn roman The Beardless Warriors uit 1960. Matheson ging daarna naar de Missouri School of Journalism aan de Universiteit van Missouri, behaalde zijn BA in 1949 en verhuisde vervolgens naar Californië. De eerste roman die hij ooit schreef, Hunger and Thirst, werd door de uitgeverijen verworpen, maar uiteindelijk in 2010 toch gepubliceerd. Het kortverhaal Born of Man and Woman werd in de zomer van 1950 gepubliceerd in The Magazine of Fantasy and Science Fiction. Wij kennen hem vooral van de sciencefictionromans The Shrinking Man en I Am Legend (beiden verfilmd, de eerste als The Incredible Shrinking Man en de tweede driemaal als Last Man on Earth, The Omega Man en I Am Legend). Maar de roman waar ik het hier speciaal wil over hebben is Bid Time Return uit 1975.
Het verhaal gaat als volgt:
Richard Collier is een 36-jarige scenarioschrijver (geboren op 20/2/1936) bij wie een hersentumor is vastgesteld, die niet kan weggehaald worden, en die na het opwerpen van een muntje besloten heeft in november 1971 zijn laatste dagen rond te hangen in Hotel del Coronado. Het grootste deel van de roman vertegenwoordigt een privédagboek dat hij gedurende het hele verhaal voortdurend bijwerkt. Hij raakt geobsedeerd door de foto van een beroemde toneelactrice, Elise McKenna, die in de jaren 1890 in het hotel in een toneelstuk van J.M. Barrie optrad. Door onderzoek komt hij erachter dat ze een overbezorgde manager had genaamd William Fawcett Robinson, dat ze nooit getrouwd was en dat ze een korte affaire leek te hebben gehad met een mysterieuze man tijdens haar verblijf in dit hotel in 1896. Hoe meer Richard ontdekt, hoe meer hij ervan overtuigd geraakt dat het zijn lot is om terug in de tijd te reizen en die mysterieuze man te worden. Door onderzoek ontwikkelt hij een methode van tijdreizen waarbij hij zijn geest gebruikt om zichzelf naar het verleden te verplaatsen. Na veel proberen lukt het hem. Richard ontleent zijn methode van tijdreizen aan het boek Man and Time uit 1964 van JB Priestley. Deze methode omvat het uitvoeren van zelfhypnose om zijn geest ervan te overtuigen dat hij in het verleden is. De historische wortels van het hotel helpen zijn doel te versterken, net als een pak uit de jaren 1890 dat hij koopt. Hij ontwaakt op 19/11/1896 in dat hotel. In het begin ervaart hij gevoelens van desoriëntatie en maakt hij zich constant zorgen dat hij terug in het heden zal worden getrokken, maar al snel verdwijnen deze gevoelens. Hij weet niet wat hij tegen Elise moet zeggen als hij haar eindelijk ontmoet, maar tot zijn verbazing vraagt ze meteen: "Ben jij het?" (Later legt ze uit dat twee paranormaal begaafden haar vertelden dat ze op die exacte tijd en plaats een mysterieuze man zou ontmoeten). Zonder haar te vertellen waar (of beter gezegd wanneer) hij vandaan komt, streeft hij een relatie met haar na, terwijl hij worstelt om zich aan te passen aan de conventies van die tijd. Op onverklaarbare wijze is z’n dagelijkse hoofdpijn verdwenen, en hij gelooft dat zijn herinnering dat hij uit de toekomst is gekomen uiteindelijk zal verdwijnen. Maar Robinson, die ervan uitgaat dat Richard gewoon uit is op Elises rijkdom, huurt twee mannen in om Richard te ontvoeren en hem achter te laten in een schuur terwijl Elise met de trein vertrekt. Richard weet te ontsnappen en terug te keren naar het hotel, waar hij ontdekt dat Elise nooit is weggegaan. Ze gaan naar een hotelkamer en bedrijven hartstochtelijk de liefde. Midden in de nacht verlaat Richard de kamer en komt Robinson tegen het lijf. Na een korte fysieke worsteling rent Richard snel de kamer weer in. Hij haalt nonchalant een muntstuk uit zijn zak en realiseert zich pas te laat dat het een muntstuk uit de jaren 70 is. De aanblik ervan duwt hem terug naar het heden.
 
Matheson raakte tijdens een reis met zijn gezin in de ban van het portret van de Amerikaanse actrice Maude Adams in Piper's Opera House in Nevada. "Het was zo'n geweldige foto", vertelt Matheson, "dat ik creatief verliefd op haar werd. Wat als iemand hetzelfde zou doen en terug in de tijd kon gaan?" Toen onderzocht Matheson haar leven en werd getroffen door haar teruggetrokkenheid. Om de roman te maken, verbleef hij vele weken in Hotel del Coronado (waar de roman zich afspeelt) en dicteerde hij zijn indrukken in een bandrecorder terwijl hij zichzelf ervoer in de rol van Richard Collier. Matheson baseerde veel van de biografische informatie over het karakter van Elise McKenna rechtstreeks op Adams. De oorspronkelijke titel van het boek komt van een regel in William Shakespeare's Richard II (Act III, Scène 2): "O call back yesterday, bid time return."
Aan het einde van het boek ontdekken we dat Richard kort daarna stierf. Een dokter beweert dat de tijdreiservaring zich alleen voordeed in de geest van Richard, de wanhopige fantasie van een stervende man, maar de broer van Richard, die ervoor heeft gekozen het tijdschrift te publiceren, is niet helemaal overtuigd.
Deze roman won de World Fantasy Award for Best Novel in 1976. Ik kreeg het boek pas vorig jaar in handen, via een vriend.
 
Ik ontdekte dit verhaal pas via de romantische film Somewhere in Time uit 1980 met wijlen Christopher Reeve en mijn favoriete actrice Jane Seymour, in een regie van Jeannot Szwarc. Dit liefdesverhaal, dat tijd en ruimte overspant, nam ik indertijd op video op, maar die opnames zijn verloren gegaan. Wanneer ik nu op zoek ga naar de dvd of de Blu-ray blijken die prijzen enorm hoog te liggen. Ondanks beoordelingen die de film "vreselijk" en een "oppervlakkige tearjerker" noemden, werd in 1990 het International Network of Somewhere In Time Enthusiasts (I.N.S.I.T.E.), een officiële fanclub, opgericht, en komt deze nog steeds regelmatig bijeen. Gedurende de maand oktober organiseert het Grand Hotel een Somewhere in Time weekend, met evenementen zoals een vertoning van de film op groot scherm, paneldiscussies met enkele opdrachtgevers en crew van de film, en een gekostumeerd bal van leden gekleed in Edwardiaanse kleding.
Daarop werd toentertijd het boek heruitgegeven onder de titel Somewhere in Time.
 
Trailers en videoclips:
https://youtu.be/QPROkOaqE_4
https://youtu.be/9uicvPZSKIM
 
het filmthema van John Barry:
https://youtu.be/nzmprUUqryM
 
Patrick Van de Wiele